Normal Doğum

(Vajinal) Normal Doğum Genel
 

Doğumu önceki yazılarımızda gelişimini tamamlamış bebeğin artık daha fazla duramayacağı rahimden dışarı çıkma eylemi olarak tanımlamıştık. Gelişimini tamamlayan bebek anne karnında 36. Haftasını tamamladıktan sonra artık doğmaya hazırdır ve 36.Haftadan 40.Haftaya kadar gerçekleşen bu doğumlara zamansal açıdan (Vajinal) Normal Doğum  ‘lar denilebilir. Dolayısıyla zamanında gerçekleşen, anne ve bebeğin gebelik sürecini sağlıklı şekilde tamamladığı doğumlar da, ister Sezaryen Doğum ister Vajinal Doğum olsun, bu anlamda (Vajinal) Normal Doğum ‘lardır. Zira hem doğum zamanında olmuştur hem anne ve hem de bebek sağlıklı şekilde bu süreci atlatmıştır. Ancak bebeğin anne karnından bir kesi ile çıkarılması işlemi olan sezaryen oldukça yeni bir doğum yöntemidir. Bu teknikten öncesinde ise kadınlar doğumlarını bin yıllardan beridir doğal yolla yani vajinal yoldan yapagelmişlerdir. Aslında halk arasında (Vajinal) Normal Doğum derken kastedilen şey doğal doğum, yani bebeğin vajinal kanaldan çıkarak dünyaya gelmesi eylemi, diğer bir deyişle vajinal doğumdur. Bu yazımızda (Vajinal) Normal Doğum  ‘u anlatırken kast ettiğimiz şey Vajinal Doğum olacak. Doğumla ilgili genel bilgileri Doğum yazımızda oldukça geniş şekilde verdik. Bu yazımızda ise (Vajinal) Normal Doğum olarak adlandırdığımız, vajinal doğum sürecini daha detaylı şekilde ele alacağız.

Normal Doğum Süreci ve Evreleri
(Vajinal) Normal Doğum

(Vajinal) Normal Doğum  ‘un üç aşamadan oluştuğu kabul edilmektedir:

1.Aşama; doğum kasılmaları (sancıları) ile başlayan ve rahim ağzının bebeğin rahimden çıkabilecek kadar açılması ile sona eren aşamadır. Bu en uzun aşama ilk gebeliklerde yaklaşık 12-18 saat, sonraki gebeliklerde ise 6-9 saat sürebilmektedir. Ancak doğum süresinin gebeden gebeye ve doğumdan doğuma çok ciddi değişiklikler gösterebileceğini unutmamak gerekir. Ayrıca bu aşama da kendi içinde ‘latent’ ve aktif olmak üzere iki evreden oluşmaktadır.

2.Aşama; bebeğin doğum kanalından geçip doğması ile sonlanan ve gebenin aktif şekilde doğuma katıldığı aşamadır. Bu aşama ilk gebeliklerde yaklaşık yarım saat ile iki saat arasında, sonraki gebelikler de ise birkaç dakikadan iki saate kadar sürebilmektedir.

3.Aşama; plasentanın vücut dışına atılıp doğumun sonlandığı aşamadır, bu aşama 5-30 dakika arasında gerçekleşebilmektedir.

Normal Doğum 1. Aşama
1.Kısım-Latent Evre: Serviks de denilen rahim ağzı bölgesinin 3-4 santim kadar açıldığı bu aşama aslında (Vajinal) Normal Doğum ‘un en uzun aşamasıdır ve ilk gebeliklerde 6-10 saat sonraki gebeliklerde ise çok daha kısa sürebilmektedir. Kadından kadına ve doğumdan doğuma değişiklik gösteren doğumun bu başlangıç kısmı çok sakin başlayabildiği gibi çok şiddetli belirtiler de gösterebilmektedir. Bazı kadınlarda şiddetli sancılar olmaksızın rahim ağzı rahatlıkla açılmaya başlıyorken, bazı kadınlarda ise çok şiddetli kasılmalar olmasına rağmen rahim ağzı hiç açılmayabilmektedir. Ancak çoğu kadında saatler sonrasında da olsa bu süreç sonunda rahim ağzı incelip yumuşamakta ve üç santimin üzerinde bir açıklığa ulaşmaktadır. Bu aşamada kasılmalar görece yumuşak ve düzensizdir, 5 ila 30 dakikada bir meydana gelir ve yarım saat ile 45 dakika arasında sürerler. Bu süreçte pembemsi akıntı (Rahim ağzı tıkacının açılması sebebi ile) ve karında hafif basılar hissedilebilir. Doğum suyunun gelmesi bu aşamada görülebildiği gibi diğer aşamalarda da gerçekleşebilir.

2.Kısım Aktif Evre: Bu evre bir sonraki aşama öncesi ciddi bir ön hazırlık gibidir ve gebelerin çoğu bu evrede artan ve yoğunlaşan sancılar nedeniyle doğum eylemine iyiden iyiye girerler. Bu aşama ilk doğumlarda 6-8 saat kadar sürebilirken, sonraki doğumlarda bu süre yarıya kadar inebilmektedir.  Bu evrede kasılmalar daha düzenli, sık ve yoğun olarak gelmeye başlar. Kasılmaların sıklığı ise 3-5 dakikaya kadar iner. Ağrılar karın, kalça ve bacak bölgesinde yoğunlaşır ve bazen konuşmaya engel olacak derecede artabilir. Pembemsi-Kahverengimsi akıntı ve kanamalar görülebilir. Rahim ağzı açıklığının bebeğin içinden geçebilecek seviyeye (10 cm kadar) ulaşmaya çalıştığı bu evrenin sonlarına doğru, kasılmalar 1-3 dakikaya iner. Bu aşamada halsizlik, titreme ve bulantı görülebilir. Aynı zamanda karından aşağı doğru kuvvetli bir bası veya anüs bölgesine doğru batmalar hissedilebilir. Ancak rahim ağzı daha tam açılmadığı için bu evrede gebeden ıkınması istenmez. Bu aşamada gebelik eğitiminde verilen nefes ve rahatlama egzersizleri bir nebze de olsa faydalı olacaktır.

Normal Doğum 2. Aşama
Ikınma aşaması olarak da adlandırabileceğimiz bu aşama rahim ağzının tamamen açılması ile başlar. İlk doğumlarda yarım saat ile iki saat arasında sürebilen bu süreç sonraki doğumlarda ise ilginç bir şekilde birkaç dakika ile iki saat arasında geniş bir aralıkta gerçekleşebilmektedir. Muhtemelen gebenin oldukça bunalmış olacağı bu aşamada, rahim ağzı açılır açılmaz doktor ya da ebe gebeye ıkınması yönünde talimat verecektir. Bu aşamada gebe ıkınmalarla aktif olarak doğum sürecine katılmaya başlamıştır. Bu noktada kasılmalar bitmese de araları açılmaya başlamıştır. Ikınmalar sırasında çoğu kadın kendilerini nefes alamıyormuş gibi bitkin ve halsiz hisseder. Bazılarında sersemlik hissi ve kusmalar görülebilir. Ikınmalar kasılmalarla aynı zamanda yapılmaya çalışılarak bebeğin bir an önce doğmasına yardımcı olmaya çalışılır. Eğer ıkınmalar yetersizse kasılmalar sırasında karından aşağı doğru bası yapılabilir ya da vakum benzeri teknikler uygulanabilir. Bu bahsettiğimiz gelişmelerin olup olmayacağını önceden kestirebilmek mümkün değildir. Ayrıca bu aşamada bağırmak, çığlık atmak ya da ağlamak gibi eylemler ıkınmak için gerekli nefesi boşa harcayacağından doğumu geciktirmekten ve zorlaştırmaktan başka bir işe de yaramaz. Bebeğin baş kısmı vajinadan dışarı çıkarken vajinal bölgede ve kasıklarda çok yoğun bir ağrı hissedebilirsiniz. Bazen doğumun rahat gerçekleşmesi için bebeğin başı henüz çıkmadan vajina ağzına doğumu rahatlatmak için bir kesi uygulanır ve bu kesiler doğumdan sonra tekrar dikilir. Doğum eylemini kolaylaştıran bu kesilere Epizyotomi denilmektedir. Bebeğin başı vücut dışına çıktıktan sonra işin büyük kısmı bitmiştir. Bebeğin başı dışarı çıktıktan sonra gebeden ıkınmayı bırakması istenebilir. Bu aşamadan sonra bebek tutularak kontrollü şekilde vücut dışına çıkarılır. Bebeğimiz artık dış dünya ile tanışmıştır.

Normal Doğum 3. Aşama
Evet, bebeğiniz doğarak dünyaya gelmiştir ancak bu aşamada henüz doğum eylemi bitmemiştir. Doğumun sağlıklı bir şekilde sona ermesi için halk arasında ‘bebeğin eşi’ olarak da nitelendirilen plasentanın ve göbek kordonunun vücut dışına atılması gerekir. Bu aşama 5 dakika ile yarım saat arasında sürebilmektedir. Doğumdan sonra kasılmalar tamamen yok olmasa da oldukça azalmıştır. Normalde doğumdan sonraki birkaç kasılma ile plasenta rahimdeki yerinden ayrılır ve vücut dışına atılır. Bazense bunun için ıkınmanız istenebilir. Eğer plasenta belirli bir süre içinde vücut dışına atılmazsa rahim ağzı kapanır. Bu durumda plasentanın cerrahi bir müdahale ile alınması gerekebilir. Plasenta ve kordon da vücut dışına atıldıktan sonra artık doğum süreci sona ermiştir. Plasenta atıldıktan sonra annede halsizlik, titreme ve üşüme gibi belirtiler ile vajinal bölgede bir miktar kanama görülmesi normaldir. Doğumdan sonra varsa Epizyotomi kesileri dikilir ve genital bölge temizlendikten sonra gebe istirahate alınır.

(Vajinal) Normal Doğum ‘un en büyük avantajı doğum sonrası iyileşmenin çok hızlı olmasıdır. Dolayısı ile gebe doğumdan yaklaşık 1 saat sonra bir şeyler yiyip içebilir, odasında ufak gezintiler yapabilir ve bebeği ile vakit geçirebilir. Eğer başka bir anormal durum yoksa 1 gün sonra taburcu edilir. Ayrıca anne doğar doğmaz bebeğini kucağına alıp emzirebilir. Dolayısıyla (Vajinal) Normal Doğum da anne bebek uyumu ve yakınlaşması ile göğüslere süt gelmesi gibi istenilen gelişmelerde daha çabuk gerçekleşmektedir.